Menu

Adviesbrief thema Technasium

Sommige kinderen onderzoeken altijd hoe iets in elkaar zit, bouwen dingen na of bedenken zelf iets nieuws. Er zijn kinderen die graag met uitdagende probleemstellingen aan de slag gaan en kinderen die willen bijdragen aan oplossingen in de maatschappij. Oplossingsgericht werken, innoveren en techniek: bèta-onderwijs voor havo en vwo, dat is waar het Technasium voor staat.

Robert-Jan Kustermans van het Helinium in Hellevoetsluis geeft uitleg over het vak O&O.

Technasium logo

 

Robert-Jan Kustermans van het Helinium in Hellevoetsluis geeft uitleg over het vak O&O.

Wat is het Technasium?

Het Technasium is een formule voor bèta-onderwijs die is ontwikkeld voor havo- en vwo-leerlingen.  Leerlingen leren op hier vanaf de brugklas tot aan het examen in teamverband te werken aan bèta-technische projecten en vraagstukken uit de praktijk.

Onderzoek en Ontwerpen

De technasiumgedachte wordt concreet gevangen in het examenvak “Onderzoek en Ontwerpen” (O&O). Hiermee worden leerlingen uitgedaagd om creatieve oplossingen voor actuele vraagstukken te bedenken.

Leerlingen leren vanaf de brugklas tot aan het examen in teamverband te werken aan bèta-technische projecten en vraagstukken uit de praktijk. Ze gaan bijvoorbeeld aan de slag als ontwerpers van innovatieve Tiny Houses en ontwerpen oplossingen voor het zwerfafvalprobleem in de Zwolse stadsgracht. Ook kunnen ze succesvolle oplossingen bedenken voor het afvalprobleem rondom eenmalig te gebruiken petrischalen. Uiteindelijk doen leerlingen eindexamen in een O&O Meesterproef. Daarmee laten ze zien dat ze klaar zijn voor de volgende stap: een technische vervolgopleiding op een hbo of universiteit.

Om deze uitdagende opdrachten aan te kunnen bieden, werken technasiumscholen vaak samen met het hoger onderwijs en het bedrijfsleven uit de regio. Ze  doen dit met het doel om kennis te delen en van elkaar te leren.

De finale van het technasiumproject voor opdrachtgever Clear Rivers i.s.m. Maritiem Museum.

Op 1 juni 2022 presenteerden 12 finaleteams hun oplossing voor een slimme plasticvanger. Daarna demonstreerden ze hun prototype in het Aqualab van de RDM Centre of Expertise. De finale van het technasiumproject voor opdrachtgever Clear Rivers i.s.m. Maritiem Museum.

De Technasiumwerkplaats

De werkplaats is de plek in school waar leerlingen hun ideeën concreet vormgeven, met prototypes experimenteren en concepten onderzoeken. Deze werkplaats is om die reden multifunctioneel met de bedoeling dat projectgroepen aan verschillende fasen van hun onderzoek kunnen werken. Vaak is de werkplaats ‘open’ en daarmee ook toegankelijk voor andere leerlingen die in hun tussenuur aan hun project komen werken.

Wil je meer weten over de verschillen tussen een technasiumwerkplaats en een technieklokaal? Lees dan dit interview met Ria Sluiter, directeur van Stichting Technasium.

Voorbeeld van een technasiumwerkplaats

Voor wie is het Technasium?

Het Technasium past bij leerlingen die projectmatig samenwerken prettig vinden en graag innovatief leren denken. Daarbij heeft competentieontwikkeling een sterke focus binnen het Technasium. Samen met het omgevingsgericht projectonderwijs vormt dit de onderwijskundige basis van het Technasium. Om de competenties en de ontwikkelmogelijkheden van leerlingen inzichtelijk te maken heeft het Technasium hiervoor recent een speciale Competentiemonitor ontwikkeld.

Leerlingen doen met name communicatieve, ondernemende, creatieve en zelfsturende competenties op. Bijvoorbeeld bij de O&O-opdrachten, waarbij leerlingen reflecteren op hun aanpak en op de samenwerking in het team. Uiteraard spelen daarbij ook technische vaardigheden een belangrijke rol. Deze technische vaardigheden, uiteenlopend van solderen tot het werken met applicaties, worden daarom vormgegeven in lessen bij aanvang van een project.

Waarom het Technasium?

Techniek is overal. Er is om die reden een grote behoefte aan goed opgeleide mensen die duurzame en innovatieve oplossingen creëren voor huidige en toekomstige vraagstukken. De Technasia ontwikkelen inspirerend bètatechnisch onderwijs waardoor leerlingen in aanraking komen met diverse bètatechnische studies en beroepen. Het doel is dat leerlingen worden klaargestoomd tot nieuwsgierige en succesvolle studenten van technische vervolgopleidingen. En met succes, blijkt uit de Monitor Techniekpact. Het lukt de Technasia namelijk om de doorstroom te verhogen. Dit hoewel er landelijk gezien al jaren een daling is van leerlingen die kiezen voor een natuur-profiel. En er zelfs een daling is in de doorstroom naar een bètatechnische studie. Daar waar landelijk gezien 55% van de leerlingen met een N-profiel doorstroomt naar een bètastudie, stroomt maar liefst 73% van de Technasium-gediplomeerden door naar bétatechniek!

In het Koersplan 2021-2025 beschrijft de Stichting Technasium, waar alle technasiumscholen bij zijn aangesloten, hoe zij leerlingen nog meer wil toerusten om vraagstukken vanuit verschillende perspectieven te bekijken. De aandacht zal daarbij gaan naar meer complexe maatschappelijke vraagstukken. Ook zal meer aansluiting worden gezocht bij ontwikkelingen in het hoger onderwijs. Bovendien zullen experts in projecten hierbij een nog grotere rol spelen. Daarnaast wil men zich richten op meer variatie door samenwerkingen tussen bijvoorbeeld profielen en vakken. Verder mag er meer ruimte komen voor individuele verschillen.

Wat is de kwaliteit van het Technasium?

Alle scholen binnen een regionaal technasiumnetwerk werken samen aan de kwaliteit van het onderwijs. Dit doen zij door waarderend onderzoek en door ook elkaars ontwikkeling in de gaten te houden en elkaar daarop aan te spreken. Hierbij werken zij tegelijkertijd samen aan de verdere ontwikkeling van het Technasium:

  • De technasiumdocent heeft een coachende rol en krijgt scholing in activerende didactiek;
  • Voor de link met de praktijk werkt de school samen met het bedrijfsleven en hoger onderwijs;
  • Op het Technasium krijgt de leerling les in het examenvak Onderzoek & Ontwerpen;
  • Elke school heeft een technasiumwerkplaats;
  • Het Technasium is een opleiding met een moderne bèta-cultuur, met aandacht voor talentontwikkeling en activiteiten buiten de school, zoals de Technasium Top Award.

Is er een Technasium in de buurt?

De ruim honderd Technasia van Nederland zijn verdeeld in achttien regionale netwerken. Netwerkregisseurs van Stichting Technasium ondersteunen de netwerken en de afzonderlijke scholen. Bijvoorbeeld met advies en coaching, gericht op die specifieke regio. Zij zijn dan ook het aanspreekpunt voor hoger onderwijsinstellingen en bedrijven uit de buurt. Alle Technasia investeren tevens graag in goede contacten met het basisonderwijs. Je kunt dus altijd bij een Technasium in de buurt terecht.

Via de Schoolwijzer van de VO Gids kun je meer informatie vinden over de Technasia in jouw regio. Vul jullie postcode in, zoek en filter de resultaten vervolgens door ‘Technasium’ als thema aan te vinken.

Meer weten?

Wil je meer weten over hoe leerlingen aan het werk zijn met een ontwerpopdracht op het Technasium?

  • Op de website van Stichting Technasium is veel informatie te vinden over onder andere samenwerkingsverbanden en projecten waar leerlingen aan werken.
  • In 2018 sprak technasiumleerling Ruben op TEDxEducation in Amsterdam over vrijheid in leren. Om zijn talk terug te kijken, klik hier.
  • De Didactief special van maart 2019 gaat over het Technasium. In deze special vindt u allerlei artikelen over nieuwe ontwikkelingen die spelen in het Technasium.
  • Anne Leijenaar onderzoekt in haar masterscriptie (online pdf) naar succesfactoren bij de invoering van het vak Onderzoek en Ontwerpen binnen haar eigen school.