School en beroep

Je schooladvies is best belangrijk. Niet iedereen is geschikt om later aan de universiteit te gaan studeren, en ook niet iedereen heeft die wens. Beroepen kun je bovendien op verschillende niveaus uitoefenen. Daardoor is uiteindelijk niet het schooladvies het belangrijkste, maar dat wat jij wilt! School en beroep hangen samen, want je middelbare school leidt je wel in de goede richting.

Naar welke schoolsoort je ook gaat (praktijkonderwijs, vmbo, havo of vwo), je hoeft altijd pas in de bovenbouw (vanaf het derde jaar) een profiel te kiezen. En met dat profiel kies je voor het eerst voor een beroepssector waarin je verder wilt leren. Vooral op de havo en het vwo zijn de profielen echter nog heel breed. Toch bepaal je daarmee al een beetje in welke richting je later je beroep zult zoeken. Op dat moment weet je namelijk al in welke vakken je goed bent en welke je minder liggen. Daardoor lukt het je tegen die tijd wel om die profielkeuze te maken. Kortom: in de brugklas hoef je het dus nog niet te weten!

In de bovenbouw van het vmbo (uitgezonderd vmbo-tl) kun je kiezen uit tien profielen:

• Economie en ondernemen (E&O)
• Horeca, bakkerij en recreatie (HBR)
• Zorg en welzijn (Z&W)
• Groen
• Bouwen, wonen en interieur (BWI)
• Produceren, installeren en energie (PIE)
• Mobiliteit en transport (M&T)
• Media, vormgeving en ICT (MVI)
• Maritiem en techniek (MT)
• Dienstverlening en producten (D&P)

In de bovenbouw van vmbo-tl kun je kiezen uit de volgende profielen:

• Techniek
• Zorg en welzijn
• Economie
• Landbouw

In de bovenbouw van de havo en het vwo kun je kiezen uit vier profielen:

• Cultuur en maatschappij (C&M)
• Economie en maatschappij (E&M)
• Natuur en gezondheid (N&G)
• Natuur en techniek (N&T)

Het beroep dat je leuk vindt, is vaak iets waar je talent voor hebt.

Denk nu niet alleen aan sport of zingen: talent kan van alles zijn. Want misschien ben je nu al goed in techniek, in koken of bakken of in het leren van talen. Of weet je alles van auto’s of lukt het je altijd om spullen te verkopen op de rommelmarkt? Dat zijn dus allemaal talenten die je later kunt inzetten bij je beroep.

Weet je nu nog niet wat jouw talent is? Geen zorgen, want de komende jaren op de middelbare school wordt namelijk ook jouw talent zichtbaar. School en beroep horen bij elkaar: je gaat immers van alles leren en proberen. Zo kom je erachter wat je leuk vindt en wat je goed afgaat.

Eerst kies je in de bovenbouw van de middelbare school een hoofdsector.

Na je eindexamen ga je vervolgens doorleren op een beroepsopleiding die bij die sector past. Daarbinnen kun je verder op elk niveau kiezen uit heel veel functies. Er is dus altijd wat voor je bij in de sector die het meeste bij jou past.

Voorbeelden van beroepssectoren zijn: bouw, zorg, onderwijs, openbaar vervoer, detailhandel, politie, defensie, beveiliging, dienstverlening, ICT, elektrotechniek, horeca, media, industrie, kunst en cultuur, reizen en recreatie.

Hieronder een paar voorbeelden van de beroepen in een bepaalde sector.

Voorbeeld 1: het ziekenhuis
Wil je later graag in een ziekenhuis werken? Dan zijn er veel beroepen die je met verschillende vooropleidingen kunt bereiken. Wat denk je van:
– Arts > vwo
– Fysiotherapeut > havo
– Verpleegkundige > vmbo
– Ambulancemedewerker > vmbo
– Apotheker > vwo
– Apothekersassistent > vmbo
– Anesthesist > vwo
– Receptionist > vmbo

Voorbeeld 2: dieren en verzorging
Ook als je met dieren wilt werken, is er keus uit veel verschillende functies. Bijvoorbeeld:
– Asielmedewerker > vmbo
– Boswachter > vmbo/havo
– Dierenarts > vwo
– Dierenartsassistent > vmbo
– Dierverzorger (in een dierentuin) > vmbo
– Directeur van een dierentuin > havo/vwo
– Docent paardensport > havo
– Manegehouder > vmbo/havo
– Veehouder > vmbo/havo

Voorbeeld 3: de bouw
Denk niet dat je in de bouwsector altijd bouwvakker wordt. Er zijn namelijk veel meer beroepen op alle niveaus. Hier een greep uit de mogelijkheden, met de VO-schoolsoort die erbij hoort:
– Architect > vwo
– Aannemer > vmbo/havo
– Bouwkundig tekenaar > vmbo/havo
– Elektrotechnicus > vmbo
– Timmerman > vmbo
– Planoloog > havo/vwo
– Waterbouwkundige > havo/vwo
– Werktuigbouwkundige > vwo
– Wegwerker > vmbo
– Stukadoor > vmbo